Bewoners staan rechteloos tegenover de ervaren geluidsoverlast
Ieder bedrijf in Nederland van enige omvang[1] moet een omgevingsvergunning hebben, vanwege onder andere de milieueffecten. Daartegen is beroep bij de rechter mogelijk, voor omwonenden en milieuorganisaties, maar niet bij het zeer grote bedrijf Schiphol.
Het probleem
De milieuvoorwaarden waaronder Schiphol opereert (geluidsoverlast, luchtverontreiniging, stankhinder en externe veiligheid) worden geregeld in een zogenaamd Luchthavenverkeerbesluit (LVB). Dat is een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) die wordt genomen door de Minister van Infrastructuur en Waterstaat. Tegen AMvB’s is in de Nederlandse wet geen bezwaar en beroep mogelijk. Dat is wettelijk geregeld, in art. 8.15 van de Wet luchtvaart, sinds het Luchthavenverkeerbesluit Schiphol van 2002, waarin de vijfde baan (de “Polderbaan”) werd geregeld. Vóór deze uitzondering op het recht om in beroep te gaan, hadden milieuorganisaties diverse juridische procedures tegen vergunningen voor Schiphol gewonnen. Daarna gingen opvolgende kabinetten telkens de overtredingen gedogen.[2] Er was, met andere woorden, politiek nooit de bereidheid om Schiphol aan de wet te houden. Om aan dit pijnlijke schouwspel een einde te maken, heeft de Tweede Kamer in 2002 aan het beroepsrecht maar helemaal een einde gemaakt.
Door deze constructie is het LVB Schiphol vanaf het jaar 2002 de enige milieuvergunning in Nederland, waar geen beroep tegen kon worden ingesteld. Vanaf 2002 hebben milieuorganisaties geen kans om in beroep te gaan tegen de stijgende aantallen vluchten en staan bewoners rechteloos tegenover de ervaren geluidsoverlast. Deze constructie beviel de landelijke politiek zo goed, dat die inmiddels ook voor de andere landelijke luchthavens geldt (Eindhoven, Rotterdam, Lelystad, Maastricht, Eelde). Ook tegen die luchthavenbesluiten kan geen beroep meer worden ingesteld.
[1] Bij kleinere bedrijven zijn de milieuvoorwaarden vastgelegd in voorschriften die voor een hele bedrijfstak gelden.
[2] Ook nu nog wordt het geldende’ preferentie baangebruik op Schiphol, wat afwijkt van de wet waarin vaste geluidsnormen staan op handhavingspunten, door een gedoogconstructie toegestaan.