Nieuwe studie legt uitzonderingspositie Schiphol nogmaals bloot
Groeiende tegenbeweging bij omwonenden
In een recente studie naar de positie Schiphol in Nederland legt Rachelle Verdel, student aan de Universiteit Utrecht, de verstrekkende invloed van Schiphol bloot, alsmede de verstoorde relatie tussen politiek en economie die hierdoor is ontstaan. De invloed van de luchthaven is gegroeid tot een punt waarop de politiek deze niet langer controleert, maar waarin de politiek sterk wordt beïnvloed door de economische belangen van de luchthaven. Het is hierdoor moeilijk geworden om te zien waar Schiphol begint en de overheid eindigt. Gevolg is dat belangen van omwonenden verdrongen worden, zij trekken aan het kortste eind.
Nationale trots bedwelmt cijfers
Verdel noemt enkele karakteristieken waaruit deze verstoorde relatie tussen politiek en Schiphol blijkt. Het eerste voorbeeld dat ze noemt is de uitzonderingspositie die het bedrijf in de Nederlandse economie heeft. Er gelden vrijstellingen op het gebied van belastingen, geluids- en milieunormen en veiligheid.
Deze uitzonderingspositie wordt gelegitimeerd door Schiphol en veel-gebruiker KLM af te schilderen als symbolen van nationale trots. Deze verankering in de nationale geest door de overheid legitimeert op zijn beurt weer groei van het aantal vluchten. Zolang door deze nationale trots de blik van de bevolking wordt versluierd zal er nooit een discussie op basis van feiten kunnen plaatsvinden, aldus Verdel. Zij noemt het rapport ‘Mainports Voorbij’ van de RLI als voorbeeld. Ondanks de harde conclusies die in dit rapport over de grootte van Schiphol worden getrokken heeft dit rapport nooit serieuze aandacht gekregen.
Groeiende tegenbeweging
Een tweede gevolg wat Verdel ontwaart is ‘counter-citizenship’. Dit is een groeiende beweging die is ontstaan omdat burgers die willen participeren in het beleid rond de luchthavens telkens tegen beschermende barrières oplopen. Het gevolg hiervan is teleurstelling, frustratie en uiteindelijke een groeiend wantrouwen in de overheid, maar ook meer creatieve manieren van participatie. Verdel noemt het inrichten van eigen mediakanalen en het dagvaarden van de staat als voorbeelden van deze uitingen.
Verdel ziet in deze groeiende tegenbeweging een mogelijkheid om de plaats van Schiphol in de maatschappij drastisch te veranderen.
Het hele onderzoek kan je hier lezen.